Φέχνερ, Γκούσταφ Τέοντορ

(Fechner, Γκρος-Ζέρχεν, Κάτω Λουσατία 1801 – Λιψία 1887). Γερμανός ψυχολόγος, φυσικός και φιλόσοφος. Αφού πήρε δίπλωμα ιατρικής, έστρεψε γρήγορα τα ενδιαφέροντά του προς τη φυσική, τη φιλοσοφία και την πειραματική ψυχολογία και το 1834 κατέλαβε την έδρα της φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Λιψίας. Στην περίοδο αυτή ανήκουν οι μελέτες του για τον ηλεκτρομαγνητισμό, την ηλεκτροχημεία και την αντίληψη των χρωμάτων, πεδία στα οποία έκανε νέες και πρωτότυπες έρευνες. Έπειτα από μια σοβαρή αρρώστια, επανέλαβε τη διδασκαλία του το 1846 ως καθηγητής της φιλοσοφίας, μετατοπίζοντας τα ενδιαφέροντά του στην πειραματική αισθητική και, κυρίως, την ψυχοφυσική, που ο ίδιος όριζε ως «θεωρία των σχέσεων μεταξύ ψυχής και σώματος» και της οποίας μπορεί να θεωρηθεί ιδρυτής. Πραγματικά, η φήμη του συνδέεται με το πειραματικό έργο του που ο ίδιος περιέγραψε στο έργο του Στοιχεία ψυχοφυσικής (1860) και στην προσπάθεια που κατέβαλε για να συμφιλιώσει την πίστη του στις θετικές επιστήμες με την εξίσου βαθιά πεποίθηση πως οι θετικές μέθοδοι δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσουν την εσωτερική φύση της ζωής και του ανθρώπινου πνεύματος. Ακολουθώντας τον δρόμο που είχε ανοίξει ο Βέμπερ, μελέτησε με μαθηματικές μεθόδους τη σχέση μεταξύ φυσικών ερεθισμών και ψυχικών αντιδράσεων και προσπάθησε να δώσει αυστηρότερη διατύπωση του νόμου του Βέμπερ, βεβαιώνοντας πως το αίσθημα είναι ανάλογο προς τον λογάριθμο του ερεθισμού (S = Κλογ St) ή, με άλλα λόγια, ότι η μεταβολή έντασης του αισθήματος, σε σύγκριση με τη μεταβολή του ερεθισμού, είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο μικρότερη είναι η ένταση του ίδιου του ερεθισμού, και αντίστροφα. Παρά τις επικρίσεις που διατυπώθηκαν αργότερα, ο νόμος αυτός και γενικά οι μέθοδοι έρευνας που εισήγαγε ο Φ. για τη μέτρηση των αισθήσεων επέδρασαν σημαντικά στη σκέψη του Βουντ και στην ανάπτυξη της πειραματικής ψυχολογίας.